Zeevaart

Wim Dedden, manager Havenbedrijf in Jakarta, ontvangt president Jokowi en minister Schultz van Haagen in Rotterdam

Havenontwikkeling is een van de hoofdthema's van de Nederlandse missie. Indonesië is een belangrijk land voor het Havenbedrijf. Het heeft dit jaar een kantoor geopend in Jakarta. Daar werken inmiddels bijna 10 medewerkers. Doel van het kantoor in Jakarta is om de Indonesische projecten van het Havenbedrijf te coördineren. In 2015 heeft het een projectorganisatie opgericht met het Indonesische havenbedrijf Pelindo 1 om de havenontwikkeling van Kuala Tanjung, Noord Sumatra, voor te bereiden. Verder is het in gesprek met het havenbedrijf IPC en de overheid van Jakarta over de uitbreiding van de haven daar. Havenbedrijf Rotterdam heeft tevens advieswerk gedaan in verschillende andere Indonesische havens.

FutureLand heeft in zeven jaar al bijna 900.000 bezoekers weten te bereiken met informatie over de modernste, meest duurzame en innovatieve haven van Europa. Deze bezoekers komen uit heel Nederland en zelfs daarbuiten. Naast algemeen publiek ontvangt FutureLand met regelmaat kopstukken uit het (haven)bedrijfsleven, politici en hoogwaardigheidsbekleders uit verre oorden. Voor de 7e keer organiseert 'Het Land van ANWB' de verkiezing voor de Leukste uitjes van Nederland en alle provincies. FutureLand is wederom genomineerd en gaat dit jaar voor goud! De eerste plaats helpt FutureLand bij het bereiken van meer mensen. Belangrijke thema’s als energietransitie, digitalisering en duurzaamheid worden zo bij een nog bredere doelgroep onder de aandacht gebracht.

De overeenkomst voor drie jaar werd ondertekend door hoofd IV Helma Broers-Kersbergen van het Havenbedrijf en Ries Bode, voorzitter van Stichting Binnenvaart Netwerk Diensten (BND). Havenbedrijf Rotterdam faciliteert en de stichting beheert en exploiteert het netwerk.

Havenbedrijf Rotterdam ondersteunt BND in het realiseren van haar ambities om Wi-Fi beschikbaar te maken in de Nederlandse havens en op andere belangrijke locaties voor de binnenvaart. Als pilot wordt er in Rotterdam in eerste instantie Wi-Fi aangeboden in twee geselecteerde havenbekkens: de Maashaven en Geulhaven. Bij gebleken succes en gebruik van de Wi-Fi door de binnenvaart wordt gekeken naar verder uitrol van Wi-Fi of het aanbieden van een andere connectiviteit voor de sector.

Digitalisering is voor het Havenbedrijf een belangrijk aandachtsgebied. Wi-Fi voor de binnenvaartsector draagt hieraan bij. BND is één van de initiatieven van het Programma Impuls Dynamisch Verkeersmanagement Vaarwegen (IDVV) van Rijkswaterstaat. Dit initiatief richt zich onder meer op het leveren van digitale diensten voor de binnenvaart in de vorm van een Binnenvaartnet (Wi-Fi hotspots). Daarnaast richt het zich ook op het verbeteren van de kwaliteit van mobiel internet. Met het initiatief speelt BND gelijk in op het thema digitale gastvrijheid in de binnenhavens.

Overheden, vaarwegbeheerders, vervoerders, verladers, havens en terminals werken samen aan het beter benutten van de vaarwegen.

Wi-Fi in de Rotterdamse haven is beschikbaar via www.binnenvaartnet.nl
Gebruikers kunnen zich hier direct abonneren. Op de website is ook een overzicht te vinden van alle andere Wi-Fi locaties voor de binnenvaart.

Volgens de statistieken van Rijkswaterstaat kampt het Noordereiland gemiddeld één keer per jaar met wateroverlast. Het eiland valt onder buitendijks gebied. Wettelijk is daarmee het risico voor overstroming en de mogelijke gevolgen een verantwoordelijkheid van de bewoners en bedrijven zelf. Echter het Havenbedrijf ziet de aanleg van de 500 meter nieuwe kade als kans om de wateroverlast voor bewoners en bedrijven te verminderen en te investeren in de leefomgeving. Door de huidige kade te verhogen wordt de kans op overstroming verkleind tot één keer in de tien jaar. Dit past in het streven van het Havenbedrijf om de haven de duurzaamste in zijn soort en zo veilig mogelijk te maken.

In nauw overleg met Gemeente Rotterdam wordt nog gekeken naar de mogelijkheden rondom de inrichting van de kade. De bestrating wordt weer in oorspronkelijke staat teruggebracht.

De kade wordt geschikt gemaakt voor binnenvaartschepen met een diepgang van 3.50 meter. Tot nu toe varieerde de bodemdiepte van NAP -2.50 tot -5.00 meter en daarmee waren de afmeermogelijkheden beperkt. De ligplaatsfunctie blijft bestaan.

De Hafen Hinterland Konferenz bij de Industrie- und Handelskammer (IHK) in Neurenberg bood een platform aan verladers, logistieke bedrijven en zee- en binnenhavens om ervaring uit te wisselen. Beieren is als achterlandregio zeer begeerd onder Europese zeehavens. De Zuid-Duitse deelstaat is vermogend, heeft een sterke maakindustrie en een hoogontwikkelde technologiebranche.

Gateway-functie

Rotterdam is via de Rotterdam-Bayern-Express vijf keer per week per spoor verbonden met Neurenberg. Onlangs zijn voor het eerst ook binnenschepen ingezet om containers van Rotterdam naar Neurenberg te brengen. Alexander Fackelmann, ondernemer en honorair consul van Nederland in Beieren, ziet kansen om de handel tussen Nederland en Beieren verder uit te bouwen en de koppeling tussen het bedrijfsleven in beide regio’s te versterken. De regio Neurenberg heeft een gateway- en draaischijffunctie in Europa. Naast de bekende grote maakbedrijven als Playmobil, Lebkuchen Schmidt, Fackelmann en Stabilo zitten er volgens IHK-vicevoorzitter Harald Leupold nog veel hidden champions. De regio zet in op samenwerking met alle Europese zeehavens. “Jullie zijn allemaal ons achterland”, aldus Leupold.

Rotterdam-Bayern-Express

Het Rotterdams Havenbedrijf en de Beierse binnenhavengroep bayernhafen werken in het kader van bayrolo aan het versterken van de logistieke verbinding. Bayernhafen-directeur Joachim Zimmerman riep zee- en binnenhavens op om samen stappen voorwaarts te zetten. Behalve het spoor kan volgens Zimmermann ook de binnenvaart nog aandeel winnen op de relatie Rotterdam-Beieren. Verladers in Beieren wensen snelheid, synchromodaliteit, transparantie en flexibiliteit in de transportketen. Dit bleek uit een paneldiscussie met vertegenwoordigers van Siemens, ZF Gruppe en Barthelmess Display & Decoration GmbH.

Frontrunners

De zeehavens Rotterdam, Amsterdam, Antwerpen, Bremen en Hamburg profileerden zich in Neurenberg als betrouwbare partners voor verladers in Zuid-Duitsland én als frontrunners op het vlak van duurzaamheid. Ze trekken samen op richting IMO en Europese Commissie om wereldwijde milieustandaards door te zetten. Emile Hoogsteden van het Havenbedrijf Rotterdam nodigde de andere zeehavens uit om deze samenwerken verder uit te bouwen. “Daar worden we allemaal beter van.”

Uitdagingen

Onderzoekster Klara Paardenkoper schetste de globale ontwikkelingen waar ook Noordwest-Europese zeehavens mee te maken krijgen. De doorsnee afstand van goederentransporten wordt kleiner, de centrale positie van Europa in het transportnetwerk verdwijnt en er ontstaan nieuwe transportroutes. In Europa verschuift de economische groei naar het oosten, waardoor het achterland van de West- en Noordhavens smaller wordt. Door de opkomst van havens als Gdansk, Koper, Genua en Piraeus verhardt de concurrentie. Paardenkoper noemt het streven van Rotterdam om het aandeel in Zuid-Duitsland te versterken de juiste stap: “Zorg ervoor dat men je kent en versterk de logistieke keten. Ga vooral rail-shuttles ontwikkelen.”

Aantal calls voor Rotterdam

In alle vijf de diensten van THE Alliance (de alliantie van containerrederijen Hapag-Lloyd, Yang Ming, UASC, MOL, NYK Line en "K"Line) tussen Azië en Noord-Europa is Rotterdam opgenomen, net als in twee van de trans-Atlantische aanlopen. THE Alliance zal per april 2017, met 240 schepen, in totaal 31 loops verzorgen op de oost-west routes. Daarbij worden 75 verschillende havens aangedaan. Het gaat om vijf Azië Noord-Europa loops, drie loops tussen Azië en het Middellands Zeegebied, één loop tussen Azië en het Midden-Oosten, zestien Trans-Pacifische loops, waarvan elf gericht op de Amerikaanse westkust en vijf op de oostkust, en zes Trans-Atlantische diensten, waarvan er vijf richting Noord-Europa komen.

Tevreden

Afgelopen mei maakte containerrederij alliantie 2M, van Maersk en MSC, haar nieuwe vaarschema op de route Europa-Azië bekend; nieuws dat als opsteker voor de Rotterdamse haven werd beschouwd. Met dat nieuwe schema, reeds ingegaan eind augustus, is de Rotterdamse haven al flink vooruit gegaan, doordat er een extra ‘first port of call’ en ‘last port of call’-positie bij kwam. Vorige week werd al bekend dat in het vaarschema van de nieuw gevormde Ocean Alliance (rederijen CMA CGM, Cosco, OOCL en Evergreen) Rotterdam op alle acht loops die Noord-Europa aandoen een plek in de vaarschema’s heeft. Het gaat dan om zes lijndiensten op Azië en twee op Noord-Amerika. Met het verschenen vaarschema van THE Alliance kan Rotterdam tevreden zijn over de positie van de haven in de schema’s van de diensten die de East-West trade aandoen.

De komst van het LNG baggerschip past in het beleid van het Havenbedrijf om de meest duurzame haven in zijn soort te worden. Het Havenbedrijf promoot daarom de vervanging van stookolie door LNG als brandstof voor de scheepvaart en streeft er naar om van de haven een belangrijke Europese LNG hub te maken. Binnenschepen, coasters en veerboten verlagen met LNG de uitstoot van koolstofdioxide (CO2) tot 20 procent en die van stikstofoxide (NOx) tot 85 procent. Zwavel- en fijnstofemissies worden tot praktisch nul teruggebracht.
Het Havenbedrijf stimuleert de overslag van LNG op de Gate (de terminal van Vopak en Gasunie); LNG-distributiemogelijkheden voor de binnenvaart in de Seinehaven; de ontwikkeling van trainingsfaciliteiten; het aanpassen van (inter)nationale regelgeving en door financiële prikkels aan rederijen voor het gebruik van LNG

Van der Kamp

Van der Kamp baggert op contractbasis in de Rotterdamse haven. Het houdt daar de havenbekkens op diepte in opdracht van Havenbedrijf Rotterdam. Het gaat daarbij jaarlijks om ruim 5 miljoen kuub baggerspecie. Het baggeren wordt uitgevoerd door o.a. de schepen Hein en Rijndelta, respectievelijk 36 en 30 jaar oud. De Rijndelta is daarbij verantwoordelijk voor het grootste aandeel in het onderhoudscontract, terwijl de Hein bijspringt bij opschaling als gevolg van extra aanslibbing. Het is de verwachting dat de Ecodelta de Rijndelta op termijn gaat vervangen.

Duurzame stroom wordt de komende decennia steeds belangrijker voor de haven van Rotterdam, enerzijds als vervanger van fossiele energie in productieprocessen en anderzijds als vervanger van fossiele brandstoffen. Met de verbinding tussen windmolenpark Hollandse Kust (zuid) en de Maasvlakte komt deze duurzame stroom via Rotterdam op het landelijke hoogspanningsnet.
Deze aansluiting draagt bij aan het realiseren van de doelstellingen voor windenergie op de Noordzee zoals in het nationale Energieakkoord is afgesproken, nl. het doel om in 2023 3.450 MW extra windenergie op zee te realiseren.

Voor bedrijven in de haven biedt grootschalige opwekking van windenergie op termijn kansen voor nieuwe verdienmodellen: zo is bij een overschot van windenergie de prijs laag en wordt het aantrekkelijk elektriciteit om te zetten in heet water of brandstoffen voor transport (zoals power-2-gas of power to liquids). De productie daarvan kan variëren naar gelang de elektriciteitsprijs. De nu aangekondigde TenneT-kabel tussen het windmolenpark en de Maasvlakte draagt bij aan een positief investeringsklimaat voor dit soort nieuwe activiteiten.

De Rotterdamse haven heeft, inclusief de Trans-Atlantische routes, op alle 8 loops die Noord-Europa aandoen een plek in de vaarschema’s. In de NEU6 dienst is de haven ook first en last port of call, waardoor het aantal aanlopen op negen uitkomt. Deze positie als eerste en laatste haven is extra gunstig voor de haven omdat hierdoor een nog groter aantal containers overgeslagen wordt in Rotterdam. Rotterdam is van alle routes vanuit Azië twee keer first en één keer last port of call.

Met het nieuws dat de Rotterdamse haven op alle routes een plek heeft wordt de concurrentiepositie van de haven versterkt in de Hamburg-Le Havre range. Hamburg is in het nieuwe schema in vijf van de zes diensten opgenomen. Ten opzichte van Antwerpen heeft Rotterdam een aanzienlijk betere positie; deze is opgenomen in drie van de zes routes tussen Azië en Noord-Europa, plus in beide Trans-Atlantische routes.

Momenteel vindt wereldwijd een herschikking tussen alle rederijen plaats als gevolg van grote concurrentie in de containersector. De Ocean Alliance is een nieuw te vormen wereldwijde alliantie die bestaat uit de rederijen CMA CGM, China Cosco Shipping, OOCL en Evergreen. Met een gezamenlijke capaciteit van 3,5 miljoen TEU, gaat de alliantie 323 schepen inzetten in het nieuw benoemde netwerk ‘Day One’. CMA CGM levert met 119 schepen het grootste aandeel.

Welke terminals de Ocean Alliance in Rotterdam gaat aangelopen is nog niet bekend gemaakt. Vanaf april 2017 gaan de schema’s in.