Zeevaart

In de eerste helft van 2017 zijn er zo’n 750 tankwagens afgeladen bij Gate terminal; een stijging van vijftig procent ten opzichte van het jaar daarvoor. Dat aantal zal nog verder gaan toenemen, verwacht de terminal, waardoor er nu reeds geïnvesteerd is in uitbreiding van het aantal laadstations van één naar drie.
Voor de veiligheid en het gebruiksgemak zijn de stations in hoge mate geautomatiseerd.

Verder zal blijken dat mensen en context net zo belangrijk zijn als data en technologie voor het pushen van innovatie. En dat onderzoek en ondernemerschap randvoorwaarden zijn voor zowel het ontwikkelen van competitief voordeel als het definiëren van nieuwe businessmogelijkheden. Op de agenda staan diverse keynotes, waaronder een keynote van Frank Wammes, CTO van Capgemini, en thema’s als zelforganiserende logistiek, samenwerking tussen corporates en start-ups en de rol van blockchain in cyber security. Paul Smits, CFO van het Havenbedrijf, opent de conferentie. De World Port Conference gaat vooraf aan de vijfde lustrumeditie van de jaarlijkse World Port Hackacton, waar in een bijzondere setting in korte tijd start-ups, studenten, professionals en corporates creatieve oplossingen (innovaties) bedenken voor havengerelateerde uitdagingen.

Programma

Meld je nu aan

AkzoNobel investeert in chloorfabriek
Eind maart maakte AkzoNobel bekend enkele tientallen miljoenen euro's in de chloorfabriek in de Botlek te investeren. De investering leidt tot een besparing van 0,31 petajoule (31 kiloton CO₂) door toepassing van een nieuwe elektrolysetechniek, de zogeheten zero gap technology. Producten van AkzoNobel zijn belangrijk voor de omliggende chemiebedrijven. AkzoNobel noemde tegenover het AD de investering een belangrijke stap in het toekomstbestendiger maken van het chloorcluster in de Rotterdamse haven. Meer informatie

Warmteleiding Huntsman - Evides
Evides en Huntsman hebben in mei een warmtekoppeling in gebruik genomen die een CO₂-reductie van 15.000 ton oplevert. Warmte-uitwisseling tussen bedrijven is een effectieve manier om energieverbruik omlaag te brengen. Evides benut de overtollige warmte van Huntsman voor het opwarmen van gedemineraliseerd water (demiwater). Evides levert het warmere demiwater aan een groot aantal bedrijven in de Botlek. Meer informatie

Restwarmte van de raffinagesector
De Vereniging Nederlandse Petroleum Industrie (VNPI) heeft uitgezocht dat de raffinaderijen potentieel tussen de 8,5 en 17,5 petajoule per jaar aan overtollige warmte kunnen leveren voor gebruik in huishoudens, glastuinbouw, kantoren en bedrijven. Dit staat gelijk aan warmte voor 230.000 tot 420.000 huishoudens. Gasgebruik en CO₂-uitstoot gaan hierdoor naar beneden (500-1000 kiloton CO₂ per jaar). Het is voor het eerst dat de aanbodzijde van warmte vanuit de raffinagesector zo helder in beeld is gebracht. De studie is een stap op weg in het realiseren van een regionaal warmtenet. VNPI presenteerde de studie op 27 juni. Meer informatie

Onderzoek naar geothermie
Vanwege de grote energievraag van de Rotterdamse industrie onderzoekt het Havenbedrijf samen met de NAM de mogelijkheden om op grote diepte geothermie te winnen. Op 5 km diepte is het nl. zo’n 170° C. Als die warmte in de vorm van heet water naar boven kan worden gebracht, dan kan dat een goede duurzame energiebron zijn voor met name de productie van stoom voor de industrie. Bovendien kan het water, enigszins afgekoeld nadat het benut is door de industrie, gebruikt worden voor verwarming van woningen en kassen via een regionaal warmtenet. Het onderzoek maakt deel uit van de Green Deal Ultradiepe Geothermie die het Ministerie van Economische Zaken in juni afsloot met zeven verschillende partijen voor zeven locaties in Nederland. Meer informatie

ROAD stopt, CCS gaat door
Recent hebben Uniper en Engie aangekondigd te willen stoppen met het ROAD, het demonstratieproject voor afvang van CO₂ bij een van de kolencentrales en opslag daarvan in een gasveld onder de Noordzee.
Carbon Capture & Storage (CCS) wordt internationaal, maar ook in de nationale Energieagenda, gezien als een belangrijk instrument om de CO₂-uitstoot terug te dringen. Met name olieraffinaderijen en de chemiesector beschikken nog over onvoldoende hernieuwbare of circulaire alternatieven. Met afvang en opslag van CO₂ krijgen deze economisch en maatschappelijk belangrijke sectoren mogelijkheden om de CO₂-uitstoot te verminderen. Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en EBN voeren daarom gezamenlijk een verkenning uit naar het realiseren van een basisinfrastructuur voor het verzamelen en transporteren van CO₂ in het Rotterdamse havengebied, dat vervolgens opgeslagen kan worden in (lege) gasvelden onder de Noordzee. Door deze ringleiding (of ‘backbone’) en opslaginfrastructuur als een ‘collectieve voorziening’ op te zetten, zijn er belangrijke kostenvoordelen. De partijen zijn in gesprek met het ministerie van Economische Zaken over dit concept. Ook met de Europese Commissie lopen gesprekken. Meer informatie

Elektriciteitscentrales MPP1 en MPP2 gesloten
Conform het SER-Energieakkoord (sept. 2013) zijn de twee centrales van Uniper uit de jaren ’80 (MPP1 en MPP2) per 1 juli gesloten. Deze centrales produceerden samen een kleine 20% van de CO₂ in het havengebied.

70 ha nieuw land voor met name offshore wind
Voor de ontwikkeling van een Offshore Center voor windenergie op zee, decommissioning (ontmanteling van olie – en gasplatforms) en de ‘olie & gas’- markt gaat het Havenbedrijf max. 70 ha land opspuiten op Maasvlakte 2. Er is concrete belangstelling van verschillende bedrijven voor zo’n centrum met gedeelde voorzieningen. Verwachting is dat de eerste bedrijven zich hier binnen twee jaar vestigen. Zowel op het gebied van offshore windparken als decommissioning liggen de komende jaren volop kansen. Meer informatie

Nieuwe windturbines Slufter
Nuon en Eneco zijn gestart met de voorbereidingen voor het vervangen van de huidige windturbines op de Slufterdijk. De huidige zeventien windturbines maken plaats voor veertien moderne. Het opgesteld vermogen verdubbelt daarmee van 25 naar 50 MW. De werkzaamheden starten in het derde kwartaal van 2017. Begin 2019 moeten alle nieuwe turbines in bedrijf zijn. In het hele havengebied staat op dit moment 200 megawatt (MW) aan windturbines. De afspraak is dit uit te breiden tot 300 MW in 2020. Meer informatie

Groene corridor Zoeterwoude - Rotterdam
O.a. Nedcargo, Heineken, Zeeman, Hartog & Bikker, Rijkswaterstaat, Eneco, de provincie en verschillende gemeenten hebben afgesproken om de logistieke corridor Zoeterwoude (m.n. Heineken brouwerij) – Rotterdam te verduurzamen. Dit project moet leiden tot een CO₂-reductie van 6 kiloton per jaar. 20% van de CO₂-uitstoot in Nederland is gerelateerd aan de sector mobiliteit en logistiek. Meer informatie:

PortXL shakedown: 19 contracten voor start-ups
Op 22 juni was de afsluitende bijeenkomst van het accelerator programma PortXL voor start-ups. Bijna alle start-ups sloten contracten met het gevestigde bedrijfsleven om innovatieve technieken te ontwikkelen c.q. toe te passen. Verschillende start-ups hebben een link met de energietransitie. Meer informatie

“Het doel van de actie is vooral de recreatievaart te wijzen op het veilig varen door de haven. Hoe vaar je goed met de beroepsvaart samen, hoe bereid je je reis voor en hoe ga je veilig op reis”, aldus havenmeester René de Vries. “De controles vinden plaats in het stadsgebied. Daar vaart zowel beroeps- als recreatievaart. Voor de recreatievaart geldt; hou stuurboord wal! Daar schuilt het grootste gevaar in combinatie met niet achterom kijken”, aldus districtschef Jan Janse, commissaris Zeehavenpolitie. Er is steeds meer recreatievaart in de haven. Het Havenbedrijf en de Zeehavenpolitie werken samen om de veiligheid te handhaven.

Alcohol
Zowel de Zeehavenpolitie als het Havenbedrijf zal een patrouillevaartuig en een Rhib inzetten. De Rhib wordt gebruikt om snel contact te krijgen met de vaarweggebruikers en het patrouillevaartuig om proces verbaal op te maken en extra controles uit te voeren. Door de samenwerking kan er beter op het gebruik van alcohol worden gecontroleerd, omdat het Havenbedrijf daartoe niet bevoegd is. De Zeehavenpolitie en het Havenbedrijf zullen ook afzonderlijk controles uitvoeren Bij grote twijfel schakelt het Havenbedrijf als het alleen inspecteert de Zeehavenpolitie in om een alcoholcontrole uit te voeren. Voor alcohol achter het roer op het water geldt dezelfde limiet als voor alcohol achter het stuur op de weg.

Top 5 overtredingen
1. Niet stuurboord wal houden
2. Verkeerd/geen vaarbewijs
3. Varen in havenbekkens
4. Niet haaks oversteken
5. Te veel alcohol

Zon en de elementen

De Slufter is een depot voor verontreinigd sediment van circa 250 hectare op de Maasvlakte. Vanwege de uiterst westelijke ligging van baggerdepot bevindt de Slufter zich op een van de meest zonrijke plekken in Nederland. Het is een ideale plaats voor de opwekking van zonne-energie. Maar de constructie moet wel bestand zijn tegen de elementen. Uit een eerdere proef is gebleken dat de condities op de Slufter zware constructieve eisen stellen aan de drijvende systemen. In de nieuwe proef worden deze ervaringen meegenomen. Naar inschatting kunnen op de Slufter zo’n 500.000 zonnepanelen geplaatst worden, met een vermogen van meer dan 100 MWp. Dit is gelijk aan duurzaam opgewekte stroom voor circa 30.000 huishoudens. Zo’n grootschalig drijvend zonnepark op de Slufter, wordt dan het grootste drijvende zonnepark van Nederland en Europa.

Deelnemers

De volgende organisaties maken deel uit van het Nationaal Consortium Zon op Water: Rijkswaterstaat, Havenbedrijf Rotterdam, SEAC, STOWA, provincies Zuid-Holland, Noord-Holland en Overijssel, gemeente Rotterdam, kennisinstellingen ECN, TNO en KNMI, energiebedrijf Eneco, netbeheerders Alliander, Enexis en Stedin, 7 waterschappen, 4 drinkwaterbedrijven, Texel4Trading, Wattco, Sunprojects en Sunfloat.

Ze verblijven vooral langs de splitsingsdam, Kop van de Beer, Hartelhaven en Dintelhaven. De zwanen zwemmen vooral dicht langs de glooiingen, waar schepen niet komen.
Volgens schattingen loopt het aantal zwanen in de haven op tot boven de duizend vogels. De Rotterdamse haven is in wezen een vakantie-resort voor zwanen.

Knobbelzwanen zijn grote sierlijke witte watervogels met zwarte of vleeskleurige poten. Ze hebben een brede, platte, oranje snavel. Het mannetje heeft een grote zwarte knobbel boven de snavelbasis.
Ze zijn veelal op weilanden te zien, waar ze zich tegoed doen aan gras.

Met dank aan André de Baerdemaeker (Bureau Stadsnatuur). Bureau Stadsnatuur houdt nauwkeurig de vogelstand van de Rotterdamse haven in de gaten.
En met dank aan de Vogelgids van de Vogelbescherming

De komende weken gaat Langendoen weer energiek aan de slag in de omgeving van zijn vondst. Geïnteresseerden kunnen mee helpen zoeken. Vanwege de vakantie staat een extra reeks fossielenexpedities op stapel. Op het Maasvlaktestrand geeft de fossielenexpert uit Hellevoetsluis uitleg over het zoeken naar archeologische en paleontologische schatten. Met het opspuiten van zand gewonnen diep in de Noordzeebodem zijn deze resten van oeroud leven op het Maasvlaktestrand terecht gekomen.

Aanmelden kan op de site van FutureLand. Per excursie is plaats voor ca. 40 personen.
De kosten voor deelname bedragen € 9,00 p.p. Kinderen t/m 11 jaar betalen € 7,00 en t/m 2 jaar mogen ze gratis mee.

Beschikbare datums zijn te zien en te selecteren in het aanmeldformulier.

In 2010 klopte het Havenbedrijf Rotterdam bij FiberCore Europe aan met de vraag een onderhoudsarm en duurzaam alternatief te ontwikkelen voor de stalen vakwerkbruggen in de haven. ‘Stalen bruggen moeten na 25 jaar eruit worden gehaald en opnieuw gestraald en geconserveerd worden. Ook moet gemonitord worden of er beschadigingen zijn aan de conservering om corrosie (roest) te voorkomen. Nadat ze opgekalefaterd en teruggeplaatst zijn, gaan ze nog 25 jaar mee, maar daarna zijn ze door vermoeiing einde levensduur en moeten ze terug naar de hoogovens’, legt Simon de Jong, Founder van FiberCore Europe uit in het Rotterdamse kantoor bij de productielocatie. FiberCore stelde zichzelf in samenspraak met het Havenbedrijf Rotterdam hoge doelen, om te beginnen met het ontwerpen van bruggen met een gegarandeerde levensduur van minimaal honderd jaar die vrijwel geen onderhoud vergen.

Alternatief voor stalen bruggen
‘FiberCore heeft sinds de start van het bedrijf in 2008 een andere kijk op infra’, vertelt De Jong. ‘Bruggen bouwen van composieten als alternatief voor bruggen van beton, hout of staal. Deze technologie komt uit de lucht- en ruimtevaart, waarmee mijn compagnon Jan Peeters, van origine vliegtuigbouwer, bekend was. Met de Bouwdienst van Rijkswaterstaat bouwde hij 1997 de eerste composietbrug in Europa. Deze primeur heeft geleid tot de wereldwijd gepatenteerde InfraCore- technologie. Hierdoor behoren de vaak destructieve problemen, veroorzaakt door delaminatie en scheurvorming, tot het verleden. Dit houdt in dat het materiaal ondanks mechanische invloeden van buitenaf, bijvoorbeeld van een vallend zwaar voorwerp op de brug, de oorspronkelijke volledige sterkte behoudt. Delaminatie en scheurvormig zijn grote probleem bij het toepassen van kunststofcomposieten in bruggenbouw. De InfraCore-technologie is de enige waarmee deze problemen worden voorkomen.” Na honderden fietsers- en voetgangersbruggen bouwt FiberCore nu sluisdeuren en bruggen voor het zwaarste verkeer.

Geïntegreerde leidingsystemen
De eerste composieten brug die FiberCore voor het Havenbedrijf heeft ontwikkeld, bestaat uit twee delen met zichtbare innovaties in vergelijking met de stalen bruggen: geïntegreerde leidingsystemen, geïntegreerde verlichting én een spierwitte kleur waardoor de brug goed te zien is voor de schippers. Dit is ook van belang in het kader van veiligheid. In 2012 is deze brug geplaatst en een jaar lang getest. Hoogstad spreekt van een ‘plug en play’-brug, een makkelijk te monteren brug, die niet alleen minimaal honderd jaar lang meegaat, maar ook onderhoudsarm is. ‘Van deze brug hoef je bij wijze van spreken alleen de meeuwenpoep te halen en de ledlampen te vervangen’, licht Tromp nog toe.

Grotere overspanning
Het Havenbedrijf wilde na een jaar testen door met de ontwikkeling van de composieten loopbruggen, maar dan met een anderhalf keer zo grote overspanning. Een haalbaarheidsstudie wees uit dat dit technisch en economisch gezien mogelijk was. Een grotere overspanning maakt een paal in het talud overbodig. ‘Een paal in het kritische deel van het talud slaan wil je niet, want dit kan ‘lawinegevaar’ opleveren en vereist in sommige gevallen een munitieonderzoek om onontplofte bommen uit de Tweede Wereldoorlog op te sporen. De kosten van zo’n onderzoek zijn vergelijkbaar met die van een brug’, legt De Jong uit.

Kers op de taart: biohars
Behalve de grotere overspanning had FiberCore de ambitie nog milieuvriendelijker te bouwen. Composieten bruggen zijn al milieuvriendelijker dan stalen bruggen, omdat ze efficiënter te transporteren zijn door hun lichte gewicht en een langere levensduur hebben. Maar er viel nog meer te winnen: ‘Met bioharsen werken. Dit was de kers op de taart voor ons’, aldus Hoogstad. Inmiddels is het aandeel biohars in de composieten bruggen 25 procent. Een recent gesprek van FiberCore met de leverancier leert dat dit verhoogd kan worden tot 45 procent mét behoud van de mechanische materiaaleigenschappen. Maar er is nog een slag te maken: het vervangen van de glasvezels in de composieten brug door basalt. Daar liggen hele taluds mee vol, weet Tromp. Maar hiervoor zijn grote volumes nodig, omdat basalt relatief duur is. Om basalt interessant te maken is het wachten op voldoende vraag: een batchgrootte van vijftien bruggen.

Nieuwe modaliteit
Truck platoonen houdt in dat trucks in één of meer pelotons van drie of vijf vrachtwagens achter elkaar rijden, een nieuwe modaliteit zeg maar. Een trein op de weg. Dit heeft zo zijn voordelen. Omdat de chauffeurs dicht op elkaar rijden, scheelt dit circa tien procent brandstof, zo heeft TNO berekend, én dus CO2-emissie. Ook gaan ze dicht achter elkaar rijdend soepeler door het verkeer als een zwerm vogels. Dit zorgt voor een betere doorstroming op de snelweg.

En truck platoonen is veiliger, want het menselijk falen is er grotendeels uitgehaald. De computer doet de routineklussen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan in de rijstrook blijven, de juiste snelheid aanhouden en afstand houden. Chauffeurs hoeven alleen in te grijpen als het spannend wordt. Dit heeft als extra voordeel dat de rijtijdenwet wellicht aangepast zou kunnen worden. Truckchauffeurs kunnen vaker rusten wanneer ze willen en niet alleen als de tachograaf het aangeeft. Alles bij elkaar levert truck platoonen zomaar een besparing op van ongeveer € 5.000 per truck per jaar. TNO kwantificeert nu hoeveel veiliger truck platoonen is en hoeveel de doorstroming verbetert met truck platoonen. Dit weten we na de zomer.

Schaalgrootte
Technisch is het mogelijk om trucks in een treintje te laten rijden. Nu gaat het om schaalgrootte. Er moet een kastje ingebouwd worden en zo’n kastje is duur. Daarom willen we in 2020 minimaal honderd truckpelotons per dag over de A15 laten rijden, bestaande uit minimaal driehonderd vrachtauto’s en zeshonderd containers. Dan haal je de kosten eruit.

Behalve schaalgrootte is een datingapp een belangrijke voorwaarde. Hiermee kunnen chauffeurs logistieke gegevens met elkaar uitwisselen en met elkaar afspreken om samen op te rijden. Een digitale toepassing die gerealiseerd kan worden met beschikbare data.

En zo kom ik weer uit op Maasvlakte Plaza. Want waar kun je als chauffeur idealer ‘daten’ dan daar waar 400 collega’s hun truck parkeren? Daar kun je makkelijk starten met truck platoonen. Je wisselt gegevens uit via de app, je tankt en rijdt gezamenlijk weg.

Betalen met cargo card

De aanleg van Maasvlakte Plaza past in het beleid van het Havenbedrijf om de beveiliging van geparkeerde vrachtwagens te verbeteren en de overlast ervan te verminderen. Het Havenbedrijf is blij dat veel transportbedrijven de cargo card inmiddels als betaalmiddel op de parking gebruiken. Intensiever gebruik van de card maakt immers de weg vrij om de card ook voor andere logistieke zaken in te zetten. En dat kan het logistieke proces verbeteren.

Ook Routiers is tevreden met de eerste twee maanden van hun nieuwe restaurant. “Veel gasten zijn meeverhuisd. Onze lunches worden steeds drukker bezocht omdat we nu ook meer toeristen en zakelijke gasten ontvangen. ’s Avonds blijft het druk tot de sluitingstijd om 23.00 uur”, aldus restauranthouder Trudie Roskam.