Zeevaart

In de Nederlandse zeehavens en het bijbehorende havenindustrieel-complex werkten in 2016 ruim 180.000 mensen. De totale directe en indirecte toegevoegde waarde kwam uit op 41,2 miljard euro. “We zijn trots op de mooie economische ontwikkelingen bij de Nederlandse zeehavens, maar maken ons tegelijkertijd ook zorgen om het steeds verder uit het lood gerakend gelijke speelveld met de havens in onze buurlanden”, aldus Ronald Paul, voorzitter van de Brancheorganisatie Zeehavens. “Gelukkig bevat het Regeerakkoord veel voorstellen om die balans te herstellen. We roepen Cora van Nieuwenhuizen, de nieuwe minister van Infrastructuur en Waterstaat, op om de aangekondigde maatregelen snel in te voeren om daarmee lading, toegevoegde waarde, de ingezette innovatie en banen veilig te stellen.”

Maritieme sector in mineur
De positieve ontwikkeling in de zeehavens vindt niet overal in de maritieme sector navolging. Bij de aanbieding van de Havenmonitor werd ook de Maritieme Monitor 2017 overhandigd aan Wim van Sluis, voorzitter Nederland Maritiem Land. Daaruit blijkt dat 2016 een moeizaam jaar voor de Nederlandse maritieme sector was. De directe toegevoegde waarde daalde met 2,9 procent en de directe werkgelegenheid nam af met 0,2 procent. Vooral maritieme bedrijven in het Noorden maakte moeilijke tijden door met faillissementen, reorganisaties en doorstarts als gevolg. Zoals gemeld ging het bij de havens, maar ook bij de grote jachtbouw en de visserij wel goed. Daarnaast lijkt de bodem van de crisis in de jachtbouw/watersportindustrie bereikt.

Niet rooskleurig
Uit de Maritieme Monitor blijkt verder dat de vooruitzichten voor 2017 niet rooskleurig zijn. Overcapaciteit in de (zee)scheepvaart zorgt voor (te) lage vrachtprijzen. En zorgt in binnen- en buitenland voor lege orderboeken in de scheepsbouw. De aanhoudende malaise in de offshore drukt ook op deze sector. Niet alleen door het uitblijven van nieuwbouworders, maar ook doordat de omvang van de scheepsreparaties afneemt. Wat weer een negatief effect op de maritieme toeleveranciers heeft. Positief is wel de ontwikkeling van alternatieve energievormen zoals ‘wind op zee’, dat deze zelfde offshore sector nieuwe activiteiten oplevert. Welke bijdrage dat kan gaan leveren is nog onzeker. De komende jaren kan de ‘Brexit’ voor de Nederlandse vissers en de gehele Europese visserij een grote impact hebben, omdat mogelijk wordt besloten de Britse wateren alleen toegankelijk te maken voor Britse vissers. Het maritieme cluster heeft in 2016 dan ook nog niet kunnen profiteren van het herstel van de wereldeconomie. Naar verwachting zal dit ook in 2017 nog niet gebeuren. De verwachting is wel dat de wereldhandel zich positief zal blijven ontwikkelen. Daarom zijn de lange termijn verwachtingen voor de maritieme cluster niet negatief.
Wim van Sluis: “Het regeerakkoord biedt een aantal concrete aanknopingspunten om het cluster erbovenop te helpen. Zoals de voorgestelde Green Deal met de zeevaart, binnenvaart en de havens. Maar ook de uitbreiding van de SDE regeling, extra budget voor defensie, onderzoek en de kennisinstellingen.”

Download de monitoren
De Maritieme Monitor wordt in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat uitgevoerd door Ecorys en geeft een beeld van de economische ontwikkeling, arbeidsmarkt en innovatie van het maritieme cluster en de elf onderliggende maritieme sectoren. De monitor komt tot stand in nauwe samenwerking met Nederland Maritiem Land. Daarnaast voert Erasmus UPT voor het ministerie de Havenmonitor uit, die tevens de economische ontwikkeling van het niet-maritieme bedrijfsleven in de zeehavens in beeld brengt. Sinds 2013 sluiten de gegevens op elkaar aan, zodat een compleet beeld resulteert van de maritieme cluster en de havens. De maritieme monitor is via www.maritiemland.nl te downloaden en de havenmonitor via www.havenmonitor.nl.