Zeevaart

"In 2000 werkte ik bij een telecombedrijf. Mobiel internet was toen ‘dé toekomst’. Wij kochten voor een vermogen aan UMTS-licenties. Iedereen weet hoe dat afgelopen is. Nu, 16 jaar later, is Internet of Things (IoT) dé hype. Op de befaamde Gartner Hype Cycle prijkt IoT bovenop de ‘peak of inflated expectations’. Er is zelfs een aparte Hype Cycle voor IoT gemaakt. Hoe gaat dit verder?

We weten dat we IoT hypen. En toch doen we het. Waarom? Sinds kort weet ik het antwoord: FOMO. Dat staat voor Fear Of Missing Out. De angst dat we iets missen. Een diepgeworteld psychologisch fenomeen, dat tenminste teruggaat tot de puberjaren. Ik heb thuis een stel tieners en observeer dat fenomeen van nabij. Een tiener wil niets ‘belangrijks’ missen. En laten we eerlijk zijn: u en ik eigenlijk ook niet.

IoT is een oplossing. Een fantastische oplossing, net zo geweldig als internet en 3G (zoals mijn tieners mobiel internet noemen). Je kunt er van alles mee. De meeste adepten die ik spreek vertellen mij geweldige verhalen over wat er allemaal mogelijk is. The sky is the limit!

Maar voor welke problemen is IoT eigenlijk een oplossing? Als je eenmaal zover bent in je denkproces, dan is de volgende stap dat je het jouw klanten gaat vragen. Welke problemen heb jij die we met IoT kunnen oplossen? Er zijn dan twee soorten reacties. Sommigen zeggen dat ze geen problemen hebben. Alles gaat goed zo. Dat zijn de mensen die de mobiele telefoon niet misten toen die er nog niet was. Steve Jobs had gelijk toen hij zei dat klanten niet weten wat ze willen. De tweede reactie is de droom: ik zou van iedere container op ieder moment willen weten waar ‘ie’ precies is. Of op iedere plek in de haven weten hoe diep het op dit moment is, wat de stroming is en de windsterkte. Inspirerend, maar te duur en pas op lange termijn realiseerbaar.

“Wat is je behoefte?” is in ieder geval een betere vraag dan “wat kun je er allemaal mee?”. Maar ook dat is dus nog onvoldoende. De vraag die mij het meeste helpt is “Waar zit de waarde?”. Als je 10 centimeter meer diepgang kunt garanderen, kan het schip tientallen tonnen meer lading meenemen. En dus aanzienlijk meer verdienen. Als de afhandeling van het schip een uur korter kan, scheelt dat tienduizenden euro’s. Als je weet dat jouw container over bijvoorbeeld vijf uur klaar staat om opgehaald te worden, kan de planning veel slimmer en dat scheelt weer in transportkosten, milieubelasting en doorlooptijd.

En dat is de waarde die IoT kan bieden. Of toch niet? Want soms is het een kwestie van bestaande informatie aan elkaar koppelen. Techniek is bijna nooit de bottleneck. Het probleem is het durven delen van data met anderen en de bereidheid om te experimenteren. Er zijn ook partijen die verdienen aan de inefficiëntie in het systeem. En daar zit de crux: door IoT worden partijen die niet vernieuwen uiteindelijk ingehaald. Wil je informatie over een container niet delen? Dan plakt iemand anders wel een tag op die container. Stel je geen real-time informatie over scheepsbewegingen ter beschikking? Dan maakt iemand anders wel een overzicht daarvan op basis van alle beschikbare data.

Uiteindelijk hebben we een haven waar schepen zelf optimale vaarroutes berekenen en onveilige situaties signaleren. Waar kademuren, boeien en bolders zelf signaleren wanneer ze onderhoud nodig hebben en of ze beschikbaar zijn. Waar lading zelf aangeeft wanneer hij waar zal zijn. Waar de havenbekkens en vaarwegen zelf aangeven hoe diep het is en welke stroming er is. Dat is dan net zo vanzelfsprekend als 3G voor mijn tieners nu. We kunnen letterlijk de boot niet missen. De enige vraag is: hoe komen we daar? En dat begint niet bij de techniek, maar bij de waarde voor de klant."