Zeevaart

Vanwege de grote energievraag van de Rotterdamse industrie onderzoekt het Havenbedrijf Rotterdam de mogelijkheden om op grote diepte geothermie te winnen. Op 5 km diepte is het immers zo’n 170° C. Als die warmte in de vorm van heet water naar boven kan worden gebracht, dan kan dat een goede duurzame energiebron zijn voor met name de productie van stoom voor de industrie. Bovendien kan het water, enigszins afgekoeld nadat het benut is door de industrie, gebruikt worden voor verwarming van woningen en kassen via een regionaal warmtenet.

Op 4 tot 8 km onder het Nederlandse maaiveld ligt het zogenoemde Dinantien: een laag die vanwege de diepte (relatief hoge temperatuur) en de samenstelling (doorlatendheid) kansrijk is voor de winning van geothermie. Vooronderzoek laat zien dat de kans om dit in het havengebied succesvol te doen het grootst is op de Maasvlakte en in het westelijk deel van de Europoort. Hier ligt de laag op ongeveer 5 km diepte.

Het onderzoek naar geothermie in het westelijk havengebied is onderdeel van de Green Deal Ultradiepe Geothermie die op 19 juni 2017 gesloten is. Zeven samenwerkingsverbanden van bedrijven hebben met het Ministerie van Economische Zaken afgesproken de mogelijkheden voor geothermie op grote diepte te onderzoeken op diverse locaties in Nederland. Het ministerie, EBN en TNO faciliteren deze onderzoeken. De partijen die de Green Deal ondertekend hebben delen met elkaar kennis en ervaring. Voor het westelijk havengebied werken het Havenbedrijf en de NAM samen aan het onderzoek.

Er worden nu verschillende dingen tegelijk in gang gezet. Belangrijk is het technisch onderzoek naar de mogelijkheden en risico’s van winning van geothermie op deze diepte en deze locatie. Dat onderzoek bestaat voor een groot deel uit de analyse van reeds beschikbare seismische data van de ondergrond. Net zo belangrijk zijn de afzetmogelijkheden voor de stoom en warmte: er moet vraag zijn naar geothermie en deze moet kunnen concurreren met andere bronnen.

Daarnaast gaat het Havenbedrijf een opsporingsvergunning aanvragen om met boringen te kunnen onderzoeken of hier op deze diepte geothermie te winnen is. Het verkrijgen van zo’n vergunning duurt een half tot een heel jaar. Als het technisch onderzoek aangeeft dat proefboringen kansrijk zijn, dan vinden die naar verwachting op zijn vroegst in 2019 plaats. Blijkt daaruit dat de geothermie daadwerkelijk is te winnen, dan is daarvoor vervolgens een aparte winningsvergunning nodig.

Het Havenbedrijf ziet zichzelf niet primair als exploitant van geothermie, maar zoekt een of meerdere bedrijven die dit kunnen en willen. Dit kan een consortium zijn waarin ook afnemers en mogelijk het Havenbedrijf participeren. Belangrijkste rol van het Havenbedrijf in de nu komende fase is het onderzoeken van de mogelijkheid om met geothermie de haven te verduurzamen en de CO₂-footprint van de industrie te verlagen.